AKTİNOBASİLLOZİS

Aktinobasilloz dil,  regional lenf yumruları,  bağ doku ve deri gibi yumuşak dokularda yerleşir. Sığır ve domuzlarda memede görülen bu hastalığın oluşumuna Staphylococcus aureus da katkıda bulunur.

Etken Actinobacillus lignieresii‘dir.

Kesim öncesi muayene bulguları

Kronik seyirli hastalığa, sığır ve koyunlarda rastlanır. Bulaşma, mikropla bulaşmış olan yem, ot, su vs. alınması sonu sindirim yolu ile meydana gelir. Ağız boşluğu mukozası, dil, dudak, diş etlerinde meydana gelen her türlü sert cisim ve infeksiyon yaraları mikrobun kolayca vücuda girmesine neden olur. Hasta hayvanlarda bir veya iki dudakta kalınlaşma görülür. Bu kalınlaşma yanaklar üzerinden mandibulaya doğru uzanabilir, daha sonra birçok küçük apsecikler oluşur. Bu apseciklerin içeriği koyu yeşilimtrak renkte olup deriden dışarı sızan kabuklar oluşturur. Baş ve boyundaki yumuşak dokuların özellikle dil, dudak, faringeal ve maksiller lenf yumrularının şişmesi, apseleşmesi ve granülasyon dokusunun oluşması ile karakterizedir. Hayvanlarda salivasyon, yutma ve çiğneme güçlüğü vardır.

Et muayenesi bulguları

Baş ve boyun deri altı yumuşak dokularında, lenf yumrularında ve dilde içinde koyu kıvamda sarımsı irin bulunan odaklara rastlanır.  İnfeksiyon genellikle kemiklere lokalize olmaz. Metastaz durumunda diğer iç organlarda da lezyolara rastlanır. Koyunlarda  hastalık genellikle baş ve boyun  deri altı dokularında  ve çok nadir  olarak da dilde lokalize olur.

Etler hakkında karar

Aktinomikoz’da olduğu gibi karar verilir.

Marazi madde seçimi ve gönderme şekli

Bakteriyolojik muayene için aseptik koşullarda alınan apse içeriği steril şişelere konularak laboratuvara gönderilir.

 

AKTİNOMİKOZ

Sığırlar ve domuzlarda daha az yaygın olarak koyun,  at ve insanların kronik,  irinli,  granulamatoz bir hastalığıdır. Bu hastalık yumrulu çene (aktinomikoz) olarak da adlandırılır. Hastalık dünyanın her yerinde sporadik olarak ortaya çıkar. Aktinomikoz sert dokuda alt ve üst çene kemiklerinde ve sinuslarda  ortaya çıkar. Etkeni  Actinomyces bovis’dir.  İnsanlarda hastalık oluşturan tür Actinomyces israelii’dir.

Kesim öncesi muayene bulguları

Aktinomikoz sığır,koyun  ve domuzlarda görülen bulaşıcı ve kronik bir hastalıktır. Sığırlarda daha çok diş etlerindeki yaralardan organizmaya giren bakteriler diş köklerinde irinli bir yangı meydana getirir. İrin buradan çene kemiğine geçerek şişmesine ve süngerimsi bir durum almasına neden olur. Daha sonra çene kemiğindeki irin bir fistülle dışarı açılır. Bu irin içinde  bulunan kum tanecikleri şeklindeki granüller,  iki lam arasında ezilip,  mikroskopta bakılırsa hastalık teşhis edilir. Bulaşma, mikropla bulaşmış olan yem, ot, su vs. alınması sonu sindirim yolu ile meydana gelir. Ağız boşluğu mukozası, dil, dudak, diş etlerinde meydana gelen her türlü sert cisim ve infeksiyon yaraları mikrobun kolayca vücuda girmesine neden olur. Hasta hayvanlarda bir veya iki dudakta kalınlaşma görülür. Bu kalınlaşma yanaklar üzerinden mandibulaya doğru uzanabilir, daha sonra birçok küçük apsecikler oluşur. Bu apseciklerin içeriği koyu yeşilimtırak renkte olup deriden dışarı sızan kabuklar oluşturur. Baş ve boyundaki yumuşak dokuların özellikle dil, dudak, faringeal ve maksiller lenf yumrularının şişmesi, apseleşmesi ve granülasyon dokusunun oluşması ile karakterizedir. Hayvanlarda salivasyon, yutma ve çiğneme güçlüğü vardır.

Et muayenesi bulguları

Et muayenesinde aktinomikoz lezyonlarına  tipik olarak dilde ve çene kemiğinde rastlanır. Baş ve boyun deri altı yumuşak dokularında, lenf yumrularında ve dilde içinde koyu kıvamda sarımsı irin bulunan odaklara rastlanır.  Bu lezyonlar dilin dorsal kısmında ulkuslar halinde bulunur ve çoğunlukla dil çukurunda başlar. Buradaki kabartılar kesildiği zaman kesit yüzlerinde peynir kıvamında ve irinli bir kitle görülür. Bazen de dilde mukozanın kalınlaşmasıyla fındık büyüklüğünde yumrular vardır. Dil büyümüş ve sertleşmiştir. Akciğerde boz renkte veya sarımtırak tüberküloza benzeyen tüberküller halinde,  bazen yumurta büyüklüğünü bulan ve içerisi irinle dolu tümörler halinde lezyonlar görülür.

Marazi madde seçimi ve gönderme şekli

Bakteriyolojik muayene için aseptik koşullarda alınan apse içeriği steril şişelere konularak laboratuvara gönderilir.

Etler hakkında karar

Aktinomikoz lezyonları gösteren organların imha edilmesi gerekir.  Seröz membranların,  genellikle peritonun aktinobasillozu iyi beslenmiş hayvanlarda meydana geldiğinde karkas,  hastalıklı membranlar atıldıktan sonra serbest bırakılabilir. Aktinomikozun generalize olması halinde etin yedirilmemesi lazımdır. Generalizasyon yoksa et serbest bırakılır. Aktinomikoz et tüketimiyle insana geçmez.